آبیاری زیرسطحی با نوار تیپ یکی از روشهای نوین و کارآمد در مدیریت منابع آب کشاورزی است که امروزه به طور گسترده در دنیا مورد استفاده قرار میگیرد.
طی جلسه ای در ابتدای شهریور ماه 1404 با حضور دست اندرکاران آبیاری کشور جناب آقای دکتر عباسی مشاور محترم وزیر کشاورزی و مجری طرح سامانه های نوین آبیاری کشور و جناب آقای مهندس جوادی مدیریت محترم آب و خاک جهاد کشاورزی خراسان رضوی و جناب آقای دکتر مسافری کارشناس محترم وزارت جهاد کشاورزی استان در خصوص نوار آبیاری زیر سطحی تولیدی شرکت مهرآوند ، نصب شده در باغ پسته اقای رافتی واقع در تربت جام که نتایج بدست آمده در این روش آبیاری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
نصب نوار تیپ معمولاً در عمق ۳۰ تا 4۰ سانتیمتری انجام شده. که انتخاب این عمق به نوع خاک، شرایط مزرعه و الگوی کشت بستگی دارد.
بررسیهای انجامشده نشان داده است که در این سیستم، آب تا عمق 30/1 الی 50/1 متر به سمت پایین نفوذ میکند و همزمان به صورت جانبی نیز در دو طرف نوار تا شعاع ۶۰ الی ۹۰ سانتیمتر پخش میشود. این ویژگی سبب میشود رطوبتی یکنواخت در اطراف ریشهها تشکیل شود و توسعه ریشه گیاه در عمق و بدون تنش آبی صورت گیرد. ضمناٌ ویژگی مهم دیگری در این نوع نوارهای تیپ، اینکه از سطح زمین تا عمق 15سانتی متر، سطح خاک بدون رطوبت می باشد که این امر از رشد علف های هرز جلوگیری میکند.
البته باید توجه داشت که بافت و جنس خاک تأثیر مستقیمی بر نحوه پخش آب، میزان نفوذپذیری و حتی نوع محصول قابل کشت دارد. به همین دلیل قبل از اجرای این روش، شناخت دقیق خصوصیات خاک اهمیت بالایی دارد.
یکی از مزایای مهم این سیستم، تشکیل نوار رطوبتی یکدست در زیر سطح خاک است. این موضوع علاوه بر جلوگیری از هدررفت آب، باعث افزایش راندمان آبیاری، بهبود کیفیت محصول و کاهش تنش در گیاه میشود.
از نظر تجهیزات، نوارهای تیپ زیرسطحی شرکت مهرآوند با استفاده از بهترین متریالهای روز اروپا تولید شدهاند. دریپرهای بهکار رفته در این نوارها با فناوری کنترل فشار و دیافراگم سیلیکونی و با ساختار خودشویندگی PCNDطراحی شدهاند که علاوه بر جلوگیری از گرفتگی، موجب افزایش طول عمر سیستم و یکنواختی بیشتر در توزیع آب میشوند.
به طور کلی، استفاده از نوار تیپ زیرسطحی یک انتخاب هوشمندانه برای کشاورزان است که به دنبال افزایش بهرهوری آب، بهبود کیفیت محصولات و کاهش هزینههای آبیاری هستند. این فناوری میتواند آیندهای پایدارتر برای کشاورزی ایران رقم بزند.